Art Basel 2024: Sanatın sınırlarını zorlayan projeler

Art Basel'in yeni direktörü Maike Cruse ile 40 ülkeden 285 galerinin katılımıyla gerçekleşen 2024 edisyonunda, küresel sanat dünyasının en yenilikçi ve özgün eserlerine bir bakış

Art Basel’in 2024 edisyonu, 250’den fazla müze ve kurumun küratörleri ve temsilcilerinin katıldığı, 40 ülke ve bölgeden 285 galeri, 24 saat süren sanatsal etkinlikler ve performanslarla geniş bir izleyici kitlesini ağırladı. 250’den fazla müze ve kurumun küratörleri ve temsilcilerinin katıldığı fuar, toplam 91.000 kişinin katılımıyla geçtiğimiz ay sona erdi.

Art Basel Direktörü Maike Cruse konuşmasında fuarın 2024 edisyonundan şöyle bahsetti;

2024 Art Basel’in açılışını kutlamak için burada bulunmaktan büyük bir onur ve ayrıcalık duyuyorum.

Bu yıl benim için ekstra özel, çünkü ilk kez 20 yıl önce katıldığım ve yıllar önce iletişim müdürlüğü ile başladığım bu fuarın liderliğini yapıyorum.

Basel’in kültürel dokusunun benzersizliği ve yoğunluğu, şehir ve çeşitli kurumlarla yakın işbirliği potansiyeli benim için önemli bir keşif oldu. Bu baskıda bu işbirliğini daha da güçlendirmeyi öncelik haline getirdim. Danışma kurulu, galeriler ve ev sahibi şehirle birlikte çalışarak bu yılki fuarı yeniden hayal etmek büyük bir zevkti.

Agnes Denes’ın "Honoring Wheatfield - A Confrontation (2024)" enstalasyonu, Art Basel'in izniyle
Agnes Denes’ın “Honoring Wheatfield – A Confrontation (2024)” enstalasyonu, Art Basel’in izniyle

Küratörlüğü Samuel Leuenberger tarafından yapılan Messeplatz Projesi, çevresel, ekolojik ve toprak sanatı öncüsü kavramsal sanatçı Agnes Denes’in mekana özgü bir sunumuna ev sahipliği yapıyor. Denes, Honoring Wheatfield – A Confrontation (2024)” adlı eseri ile, orijinali 1980’lerde Manhattan’da kurulan “Wheatfield: A Confrontation” adlı eserini yeniden canlandırıyor. Bu eser, hasat edilene kadar Messeplatz’ta sergilenmeye devam edecek.

İsviçre Enstitüsü New York Direktörü Stefanie Hessler tarafından ilk kez küratörlüğü yapılan ve yeniden konseptualize edilen Parcours, sanat eserleri ile kentsel çevre arasında daha derin bir etkileşimi teşvik ederek, ziyaretçileri kentin zengin kültürel ve mimari mirasını keşfetmeye davet ederken, yeni diyaloglar ve perspektifler yaratan düşündürücü çağdaş sanat eserleriyle karşılaşmaya davet ediyor.

Yeni tasarlanan bu edisyon, kamusal alanlarda ve tarihi mekânlarda yer alan mekâna özgü enstalasyonlar, heykeller, müdahaleler ve performanslardan oluşuyor. Fuardan nehre uzanan, şehrin yeni bölümünü eski kente bağlayan cadde olan Clarastrasse’da bulunan, küreselleşme ve göçün Avrupa’yı birbirine bağladığı ve şekillendirdiği bir su kütlesi olan Ren Nehri’ne doğru uzanan Parcours’un konumlandırılması, süregelen bu süreçlere sanatsal tepkileri harekete geçiriyor.

Parcours alanı, Public Interactions, Mandy El Sayegh, Fotoğraf: Thaddaeus, Art Basel'in izniyle
Parcours alanı, Public Interactions, Mandy El Sayegh, Fotoğraf: Thaddaeus, Art Basel’in izniyle

Sanatçıların projeleri, bilgi ve mal akışlarının yanı sıra hiper yerel ve küresel arasındaki sızıntıları araştırıyor ve bunların tekdüze hareketlerden uzak, karmaşık, hantal ve dengesiz süreçler olduğunu öne sürüyor. Bazı sanatçılar ekolojik sistemleri, doğanın çıkarım yoluyla sömürülen olanaklarını ve giderek değişen iklimleri ele alıyor. Bazı projeler de, geleneksel hikâye anlatma biçimlerinden gazetelere ve ruhani iletişim ve birleşme aracı olarak soyutlamaya kadar, bilginin nasıl ve kimler tarafından dolaşıma sokulduğunu inceliyor. Diğerleri ise nesiller ve topluluklar arasında, zaman ve coğrafyalar arasında, göç, duygulanım ve bedensel hafıza yoluyla değişim ve bilgi aktarımına atıfta bulunuyor.

Unlimited alanı, Untitled, Keith Haring, Fotoğraf: Gladstone Gallery ve Martos Gallery, Art Basel'in izniyle
Unlimited alanı, Untitled, Keith Haring, Fotoğraf: Gladstone Gallery ve Martos Gallery, Art Basel’in izniyle

Unlimited alanı, Giovanni Carmine tarafından küratörlüğü yapılan, hem çağdaş hem de tarihi eserleri zarif bir şekilde bir araya getiren 70 olağanüstü projeyi içeriyor. İsveçli sanatçı Anna Wittenberg’in “Premium Economy” adlı site spesifik enstalasyonu ve Meredith Rosen Gallery tarafından sunulan büyük ölçekli multimedya enstalasyonu, öne çıkan sunumlardan bazıları. Keith Haring’in 1984 tarihli 80 metrelik “Untitled” eseri ve Henry Taylor’ın Whitney Müzesi’nde sergilenen 2022 tarihli enstalasyonu da bu eserler arasında yer alıyor. Ayrıca, 1976’dan kalma Faith Ringgold’un yumuşak heykeller ve mask kostümler içeren büyük ölçekli multimedya enstalasyonu ve Robert Frank’in 50’lerden “The Americans” serisinin tam seti de sergileniyor.

Unlimited alanı, Ko ta mapungey ka, Seba Calfuqueo, Art Basel'in izniyle
Unlimited alanı, Ko ta mapungey ka, Seba Calfuqueo, Art Basel’in izniyle

Orta ve güney Şili ile güney Arjantin’de yaşayan yerli kızılderili halk olan Mapuche’den sanatçı Seba Calfuqueo, Art Basel’in Unlimited bölümündeki bireysel katılımının bir parçası olarak, su, beden, toprak ve Mapuche dili arasında şiirsel ve politik bir bağ kuran, Şili’deki neoliberal çıkarcılık ve suyun özelleştirilmesi bağlamında su ve Mapuche halkı arasındaki tarihsel bağlantıları ele alan “Ko ta mapungey ka” Türkçe’de “Su aynı zamanda topraktır” anlamını taşıyan enstalasyon ve performansını sundu.

Meriem Bennani’nin, heykel ve videoyu birleştirerek fırtınaya yakalanmış bir şemsiye ya da karikatür benzeri bir palmiye ağacını çağrıştıran mekanik bir çalışmasından oluşan “UMBRELLA TWIST” adlı eseri, 90’ların atari salonlarını anımsatan geometrik bir ekran, asidik tonlar, saykodelik karakterler ve operatik bir film müziği içeren bir videoyu öne çıkarıyor.

Unlimited alanı, UMBRELLA TWIST, Meriem Bennani, Fotoğraf: Clearing ve Lodovico Corsini, Art Basel'in izniyle
Unlimited alanı, UMBRELLA TWIST, Meriem Bennani, Fotoğraf: Clearing ve Lodovico Corsini, Art Basel’in izniyle

Bu görsel-işitsel baraj, eserin öngörülemeyen salınımıyla birleşerek izleyicinin duyularını istikrarsızlaştırıyor. Animasyon, günlük ev sahnelerinin müstehcen ve erotik bir niyetle sosyal medyada paylaşıldığı, Fas’ın polemik yaratan kültürel fenomeni Routini Lyawmi’yi icra eden bir kadın karakteri takip ediyor. Otobiyografik öğeler, ünlülere dair ipuçları ve tele-alışveriş kanallarına dair anılar da animasyon boyunca iç içe geçiyor. Heykelsi hünerlerinin yanı sıra alaycı bir mizah, karikatürize animasyonlar ve sembolizm de kullanan UMBRELLA TWIST, çevrimdışı gerçekleri gözler önüne seriyor.

Art Basel 2024, muhteşem sanat eserleriyle dolu unutulmaz bir yıl olarak hafızalara kazındı. Bu yıl, sadece sergilenen eserlerle değil, aynı zamanda kamusal alanlarda gerçekleştirilen geniş kapsamlı programlar ve projelerle de dikkat çekti. Dünya genelinden katılan galeriler, koleksiyoncular ve sanatseverlerle dolu bu canlı etkinlik, sanatın birleştirici gücünü ve kültürel diyalogları teşvik eden bir platform olarak öne çıktı ve Art Basel’in sanat dünyasındaki merkezi pozisyonunu bir kez daha doğruladı.