İsviçre’nin Basel kentindeki St. Jakobshalle’de düzenlenen 69. Eurovision Şarkı Yarışması’nda ikinci yarı final geride kalırken, büyük finale kalan 26 ülke temsilcisi belirlendi. İlk yarıdan zaferle ayrılan Arnavutluk, Estonya, İzlanda, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, San Marino, İsveç ve Ukrayna’nın ardından 15 Mayıs Perşembe günü gerçekleşen ikinci yarıda 10 ülke daha finale isimlerini yazdırmayı başardı.
Eurovision’da bu yıl, direkt finalde oylamaya çıkacak olan “Büyük 5” ülkeleri arasında en dikkat çeken isim Fransa’nın temsilcisi Louane oldu. Genç yaşta kaybettiği annesine yazdığı “maman” adlı duygusal baladıyla ikinci yarı finalde izleyicilerden olumlu tepkiler alan sanatçı, şarkısında annesine duyduğu özlemi ve jenerasyonlar arası annelik bağını işliyor. Parçanın sonunda kendi kızının sesine yer veren sanatçı, kişisel bir hikâyeyi evrensel bir duyguya dönüştürüyor. Güçlü anlatımı ve sahnedeki yalın performansıyla Louane, yarışmada ülkesinin uzun süredir beklediği başarıyı yakalayabilir.
Birleşik Krallık’ın temsilcisi Remember Monday ise “What the Hell Just Happened?” adlı enerjik şarkısıyla sahnedeydi. Grubun teatral performansı ve sahne deneyimi, onları dikkat çekici kılan özelliklerden. Ancak tahminlere göre, Avusturya ve İsveç gibi ülkeler finalde daha güçlü favoriler arasında yer alıyor.
Avusturya ve İsveç’in zirve yarışı
Avusturya’nın temsilcisi JJ, ikinci yarı finalde sergilediği güçlü performansla bu yılın dikkat çeken isimlerinden biri oldu. “Wasted Love” adlı şarkısıyla sade ama etkileyici bir atmosfer kuran genç sanatçı, sahnede duygusal bir yoğunluk yaratmayı başardı. Vokal hakimiyeti ve minimal estetik tercihleriyle yarışmanın dramatik damarını temsil eden JJ, finale yükselerek Avusturya’nın son yıllardaki en iddialı çıkışlarından birine imza attı.
İlk yarı finalde finale adını yazdıran İsveç ise, KAJ grubunun enerjik sahne diliyle hâlâ zirve adaylarından biri olarak gösteriliyor. Mizahi tonu ve sahne üzerindeki ritmik yapısıyla yarışmanın dinamik tarafını temsil eden İsveç, Avusturya ile birlikte final gecesinin en güçlü iki ismi arasında anılıyor. Büyük finalde iki ülkenin farklı sahne anlayışlarıyla vereceği mücadele, kazananın belirlenmesinde kritik rol oynayacak.
Yarışmanın gölgesinde: Sahnede bir hikâye, dışarıda bir protesto
Finale çıkmaya hak kazanan bir diğer isim de, İsrail’in bu yılki temsilcisi 24 yaşındaki Yuval Raphael. Ancak sanatçının Eurovision serüveni yalnızca müzikal değil, aynı zamanda hayatta kalma hikâyesiyle dikkat çekiyor. 7 Ekim 2023’te Hamas’ın düzenlediği saldırıya hedef olan Nova Müzik Festivali’nde bulunan Yuval, sığınak olarak kullanılan beton bir yapıya saklanan yaklaşık 50 kişilik grubun yalnızca 11 hayatta kalanından biri. Fransızca, İbranice ve İngilizce dillerindeki “New Day Will Rise” adlı parçada, “Herkes ağlar, yalnız ağlama” diyen Yuval, “acıya birlikte tutunmak iyileştirici olabilir” mesajını sahnede duyurmaya çalışıyor.
Öte yandan Yuval Raphael’in katılımı, Avrupa genelinde protestolarla karşılandı. 70’ten fazla sanatçı EBU’ya İsrail’in yarışmadan çıkarılması çağrısı yaparken, 14 Mayıs’ta Basel’de yaklaşık 200 kişinin katıldığı sessiz bir protesto düzenlenmişti. Avrupa Yayın Birliği ise yarışmanın siyaset üstü bir platform olarak kalması gerektiğini savundu.
İkinci yarı finalin tamamlanmasıyla Litvanya, Katarsis’in “Tavo Akys” adlı şarkısıyla; Ermenistan, PARG’dan “SURVIVOR” ile; Danimarka, Sissal’ın “Hallucination” performansıyla; Lüksemburg, Laura Thorn’un seslendirdiği “La Poupée Monte Le Son” parçası ile; Finlandiya, Erika Vikman’dan “ICH KOMME” ile; Letonya, Tautumeitas’ın “Bur Man Laimi” adlı şarkısıyla; Malta, Miriana Conte’den “SERVING” ile; Yunanistan ise Klavdia’nın “Asteromáta” adlı parçasıyla finalde yer almaya hak kazanan diğer ülkeler oldu.
Gecenin sonunda yarışma sahnesi, geleneksel bir hale gelen, geçmişten iz bırakan performanslara açıldı. Bu bölümde, 2020 yılında COVID-19 pandemisi nedeniyle iptal edilen Eurovision Şarkı Yarışması’nda sahne alamayan sanatçılar yer aldı. İsviçre adına o yıl yarışması planlanan Gjon’s Tears, “Répondez‐moi” adlı şarkısını yeniden seslendirirken; Litvanya’yı 2021’de temsil eden The Roop, yarışacağı yıl oldukça dikkat çeken parçası “On Fire” ile izleyiciyle buluştu. Azerbaycan’dan Efendi “Cleopatra” ve Malta’dan Destiny ise “All of My Love” ile geceye dahil oldu.
İkinci yarı final öncesi yaratıcı süreç üzerine
Eurovision 2025’in ikinci yarı finali öncesinde düzenlenen basın toplantısında, yarışmanın yaratıcı ve teknik ekiplerinden önemli isimler medya mensuplarının sorularını yanıtladı. Toplantıya Avrupa Yayın Birliği Direktörü Martin Green, İsviçre’nin ev sahibi yayın kuruluşu SRG SSR’den Sanat Yönetmeni Artur Deyneuv, Yapım Direktörü Tobias Åberg ve Yapım Direktör Yardımcısı Damaris Reist katıldı.
Toplantının moderasyonunu üstlenen Avrupa Yayın Birliği Direktörü Martin Green, Eurovision’un sadece bir televizyon etkinliği değil, aynı zamanda Avrupa’nın kültürel çeşitliliğinin ortak alanda buluştuğu bir platform olduğundan bahsederek sözlerine başladı.
Etkinliğin sanat yönetmeni Artur Deyneuv ise, projeye başlarken “Eve Hoşgeldiniz” vizyonunun çıkış noktası olduğunu ve tema ile birlikte, İsviçre’ye özgü kültürel değerleri yansıtan güçlü bir iletişim dili geliştirmeyi hedeflediklerini anlattı. Avrupa Yayın Birliği’nin mevcut Eurovision marka yapısını da göz önünde bulundurduklarını ifade eden Deyneuv, bu yapı üzerinden devam eden yaratıcı süreçte “İsviçrelilik” kavramının altını çizdiklerini söyledi.
Görsel kimlik çalışmasının herkesle ilişki kurabilen, yaşa bağlı olmayan bir estetik yaratma amacıyla tasarlandığını belirten Deyneuv, “Markalaşma logodan ibaret değildir. Bir projenin hayata geçirilmesindeki duygu, görünüm ve hissin bütünüdür.” sözleriyle yaklaşımını özetledi.
Laboratuvarını ziyaret ettiğimde adeta bir polisiye film sahnesinde gibiydim
… duvarlarda asılı notlar, çizimler, fikirler vardı.” sözlerini kullanan Eurovision 2025’in eş yapımcılarından Moritz Stadler, Artur Deyneuv’un Madeira doğumlu olmasına karşın birkaç yıldır İsviçre’de yaşadığını, bu süreçte ülkenin kültürel katmanlarını büyük bir merakla incelediğini belirtti. Dışarıdan gelen bir göz olarak İsviçre’ye dair daha taze, özgün ve sorgulayıcı bir perspektif geliştirdiğini, bu nedenle de görsel kimlik çalışmasının ezber bozan bir yapıya dönüştüğünü vurguladı.
Deyneuv’un, İsviçre kimliğini anlamak ve yansıtmak amacıyla insanlarla birebir görüşmeler yaptığını belirten Stadler, bu yöntemin yarışmanın görsel diline doğrudan etki ettiğini ifade etti. Kasım ayında tanıtılan çalışma, kısa sürede seyirciler tarafından benimsenmişti.
Oylama nasıl gerçekleşiyor?
Eurovision’un oylama sistemi geçtiğimiz yılın formatıyla aynı şekilde uygulanıyor. Profesyonel jüri büyük final akşamı devreye girerken, yarı finallerde tüm karar tele oylama yoluyla izleyicilere bırakılıyor. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu yarışmaya katılmayan ülkelerdeki izleyiciler, “dünyanın geri kalanı” olarak çevrimiçi oy kullanabiliyor. Bu oy grubu, her biri kendi puan setini oluşturan katılımcı ülkelerle eşit sayılıyor. Her ülke ve “dünyanın geri kalanı” toplamda 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10 ve 12 puan veriyor.
10–17 Mayıs 2025 tarihleri arasında 69. kez düzenlenen Eurovision Şarkı Yarışması’nın final gecesi, 17 Mayıs Cumartesi akşamı St. Jakobshalle’de gerçekleştirilecek. Yaklaşık 160 milyon kişinin izlemesi beklenen yarışma, katılımcı ülkelerdeki ulusal yayıncılar aracılığıyla canlı olarak yayımlanacak. Türkiye’den ise, yarışma resmi Eurovision YouTube kanalı üzerinden izlenebiliyor. Her iki yarı finalde de sonuçlar yalnızca finale kalan ülkelerle sınırlı ve rastgele olarak açıklandı; detaylı puanlama bilgileri ise finalin ardından kamuoyuyla paylaşılacak.
